Hiểu đúng để nuôi dạy con đúng ngay từ bây giờ!
“Con bướng quá, nói mãi không nghe!”
“Lúc thì con lanh lợi, lúc lại rụt rè như không phải là con mình…”
“Không biết con đang nghĩ gì, cũng chẳng chịu chia sẻ…”
Nếu bạn từng thốt lên như vậy, có lẽ con bạn đang trong giai đoạn tiểu học (6–11 tuổi) – một hành trình tinh tế, nhạy cảm và đầy biến động trong quá trình trưởng thành. Đây chính là giai đoạn vàng để hình thành nhân cách và tư duy – hai yếu tố cốt lõi làm nên một con người.
Giai đoạn vàng – Vì sao lại quan trọng đến vậy?
Từ 6 đến 11 tuổi, trẻ bắt đầu:
• Tiếp nhận thế giới với góc nhìn logic hơn
• Phân biệt đúng – sai, công bằng – bất công
• So sánh bản thân với người khác và đặt ra câu hỏi “Con là ai?”
Nếu như tuổi mầm non là lúc trẻ phát triển cảm xúc và kỹ năng cơ bản, thì tuổi tiểu học chính là nền móng để định hình nhân cách, tư duy, lòng tự trọng và thế giới nội tâm.
Hình thành tư duy – Khi não bộ “mở cửa” đón nhận
Ở độ tuổi này, trẻ:
• Bắt đầu biết suy luận, phân tích, đặt câu hỏi phức tạp hơn
• Học cách lắng nghe, phản biện, đưa ra quan điểm cá nhân
• Tư duy không chỉ “đen – trắng” mà có thể chấp nhận sự mâu thuẫn, lưỡng lự
Nếu được đồng hành đúng cách, đây là lúc trẻ hình thành tư duy phản biện, tư duy logic và sáng tạo – nền tảng giúp trẻ học tốt, hiểu sâu và sống tích cực trong tương lai.
Nhân cách không tự nhiên mà có – Nó được “nhào nặn” mỗi ngày
Ở tuổi tiểu học, nhân cách trẻ bắt đầu có dấu hiệu rõ rệt:
• Trẻ biết thấy lỗi sai, cảm thấy hối lỗi, biết xin lỗi
• Có xu hướng muốn được công nhận, được lắng nghe, được tự quyết trong phạm vi nhỏ
• Bắt đầu soi chiếu hành vi người lớn vào chính mình
Đây là giai đoạn cha mẹ là tấm gương, lời nói và hành động của người lớn có sức ảnh hưởng sâu sắc đến việc trẻ trở thành người như thế nào.
Khi con khó bảo – có thể con chỉ đang cần được hiểu
Sự rụt rè hay phản kháng ở tuổi này không hẳn là “vấn đề”, mà thường là biểu hiện của nhu cầu được yêu thương, được công nhận và được làm chủ chính mình.
Một đứa trẻ la hét, đôi khi chỉ muốn được hỏi:
• “Con có đang cảm thấy khó chịu không?”
Một đứa trẻ im lặng, có thể đang chờ được ôm và nghe:
• “Mẹ ở đây với con.”
Hành vi của trẻ ở tuổi này là lời nói chưa thành tiếng, và cha mẹ chính là người phiên dịch giỏi nhất – nếu đủ kiên nhẫn và thấu hiểu.
Vậy cha mẹ nên làm gì ở giai đoạn vàng này?
Lắng nghe hơn là chỉ trích: Tạo không gian an toàn để trẻ nói ra suy nghĩ mà không bị phán xét
Tôn trọng cá tính riêng của con: Không so sánh, không gắn mác (lì, chậm, nghịch…)
Đồng hành chứ không kiểm soát: Cho trẻ cơ hội tự lựa chọn, tự sai và học từ sai lầm
Hướng dẫn cách tư duy đúng: Đặt câu hỏi mở, gợi suy nghĩ thay vì “nói cho xong”
Giai đoạn vàng không kéo dài mãi
Tuổi 6–11 qua đi rất nhanh. Và một ngày, khi con bước sang tuổi dậy thì – cha mẹ sẽ thấy mình đã kịp hay đã lỡ trồng hạt giống gì vào tâm hồn con.
“Hạt giống hôm nay sẽ là cây đời mai sau.”
Hãy gieo từ hôm nay – bằng yêu thương, kiên nhẫn và thấu hiểu.
Gợi ý cho phụ huynh:
• Dành 15 phút mỗi ngày để trò chuyện sâu với con
• Cùng con đọc sách, chơi trò tư duy, chơi nhập vai
• Tham gia các lớp kỹ năng hoặc workshop tâm lý – hiểu đúng từng giai đoạn phát triển của trẻ
=> Hãy bắt đầu từ hôm nay – vì giai đoạn vàng không chờ ai!