Tuổi trưởng thành không đến trong một buổi sáng. Nó âm thầm xuất hiện qua ánh mắt xa xăm, những lần con khép cửa phòng lâu hơn, hay những câu nói bất ngờ khiến cha mẹ không khỏi bối rối:
“Con muốn tự quyết định chuyện này.”
“Đừng kiểm soát con nữa được không?”
Nhiều cha mẹ nói:
“Con tôi lớn rồi nhưng sao lại hay nổi loạn?”
“Sao con lại tách mình khỏi gia đình, ít chia sẻ và dễ cáu gắt đến thế?”
Câu trả lời nằm ở sự chuyển mình âm thầm nhưng mãnh liệt trong tâm trí của trẻ.
Đây không chỉ là giai đoạn “lớn lên” về mặt thể chất, mà là lúc con đang đi tìm câu hỏi: “Tôi là ai?”
Khi tâm trí con bước vào “vùng mờ”
Từ khoảng 10–18 tuổi, trẻ bắt đầu rời khỏi vùng an toàn của tuổi thơ để khám phá thế giới của riêng mình. Nhưng giai đoạn này không hề dễ dàng.
Con bắt đầu:
• Nghi ngờ giá trị cũ từng được dạy
• Mong muốn độc lập nhưng lại thiếu kinh nghiệm
• Mâu thuẫn giữa cái tôi và kỳ vọng của người lớn
• So sánh mình với bạn bè, mạng xã hội, người nổi tiếng
• Cảm thấy đơn độc, không được hiểu
Với con, thế giới lúc này vừa rộng lớn vừa lạc lõng. Và nếu cha mẹ vẫn nhìn con bằng ánh mắt “trẻ con năm nào”, thì sẽ rất dễ khiến con cảm thấy:
“Cha mẹ chẳng hiểu mình.”
“Mình đang phải lớn lên… một mình.”
Ba mẹ cần hiểu: Trưởng thành là một hành trình cô đơn
Đã bao giờ bạn thấy con nhìn ra cửa sổ rất lâu, không nói gì?
Hay thấy con bật khóc chỉ vì một câu nói nhẹ nhàng?
Hay nổi giận vô lý, rồi lại ôm gối lặng im?
Đó là khi bên trong con có rất nhiều tiếng nói:
• “Mình không đủ tốt.”
• “Ai mới thực sự hiểu mình?”
• “Tại sao mình lại khác biệt như vậy?”
Trẻ trong giai đoạn này không cần những lời khuyên lý trí, mà cần được cảm nhận rằng:
“Cha mẹ đang bên con, không áp đặt, không vội vã.”
Điều con cần ở ba mẹ là sự hiện diện thấu cảm, không phải kiểm soát
Khi trẻ bắt đầu trưởng thành, nhiều cha mẹ lo lắng mà siết chặt kỷ luật hơn, hỏi han gắt gao hơn, vô tình khiến con thêm xa cách.
Hãy thử:
• Dừng việc phán xét: Khi con nói “Con muốn thử làm Youtuber”, đừng phản ứng ngay. Hãy hỏi con vì sao, có kế hoạch chưa? Điều này tạo ra đối thoại, không đối đầu.
• Ghi nhận thay vì phủ định: “Mẹ thấy con đang cố gắng cân bằng mọi thứ. Lớn lên đâu dễ dàng nhỉ?”
• Chủ động chia sẻ về chính mình: “Ngày xưa bố cũng từng sợ không biết mình giỏi gì…”
Câu chuyện của người lớn từng trải giúp con thấy: cảm xúc của mình không hề “vô lý”.
Hành trình “trở thành chính mình” – nếu không có ba mẹ, con sẽ đi một mình trong cô độc
Bạn không thể bước đi thay con, nhưng bạn có thể đi bên cạnh, như một người bạn lớn, âm thầm quan sát, nhẹ nhàng định hướng.
Trưởng thành không chỉ là con lớn lên – mà còn là cha mẹ học cách tin con, và… buông tay đúng lúc.
Khi con khác đi, đừng sợ
Đừng buồn khi con không còn ríu rít kể chuyện mỗi ngày.
Đừng hoang mang khi con chọn ở một mình thay vì ngồi cạnh cha mẹ.
Vì đó không phải khoảng cách – mà là sự chuyển mình.
Nếu cha mẹ hiểu đúng, giữ nhịp thương yêu bằng sự lắng nghe – thì đó chính là cách giữ con gần mình nhất, ngay cả khi con đã lớn.