Tuổi trưởng thành – khoảng thời gian chuyển giao giữa một đứa trẻ và một người lớn – luôn là giai đoạn nhạy cảm, đầy biến động nhưng cũng ẩn chứa vô vàn cơ hội để con khám phá bản thân và định hình cuộc đời. Trong giai đoạn ấy, điều con cần nhất không phải là sự chỉ đạo, kiểm soát hay quản lý chặt chẽ, mà chính là một bệ đỡ vững vàng phía sau – đó là cha mẹ biết khi nào nên lùi lại, và lùi với tình yêu thương đúng cách.
Tuổi trưởng thành – giai đoạn của những “lần đầu” quyết định
Từ khoảng 16 đến 25 tuổi, trẻ dần bước vào giai đoạn trưởng thành – khi con không còn là một đứa trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ, nhưng cũng chưa thật sự là một người lớn độc lập hoàn toàn.
Đây là thời điểm con lần đầu:
• Quyết định chọn ngành nghề và hướng đi cho tương lai.
• Đặt dấu hỏi về giá trị sống, niềm tin, mối quan hệ, và bản sắc cá nhân.
• Trải nghiệm những cảm xúc phức tạp như cô đơn, thất bại, nghi ngờ bản thân.
• Tự chịu trách nhiệm cho các hành vi, lời nói, lựa chọn của mình.
Tất cả những điều đó khiến tuổi trưởng thành vừa hấp dẫn, vừa đầy thử thách. Một sai lầm nhỏ có thể khiến con gục ngã, nhưng cũng chính từ đó, con học được những bài học cuộc đời sâu sắc nhất.
Cha mẹ cần lùi lại – không phải là bỏ mặc, mà là trao quyền & niềm tin
Nhiều bậc cha mẹ vì lo lắng cho con nên vẫn giữ thói quen “quyết định thay”, kiểm soát cuộc sống của con từng chút một: chọn nghề, chọn bạn, xen vào các mối quan hệ, thậm chí vẫn quản lý giờ giấc, tài chính…
Tuy nhiên, sự can thiệp quá mức lại dễ khiến con:
• Mất tự tin, không dám đưa ra quyết định vì sợ sai.
• Không phát triển được kỹ năng sống độc lập và chịu trách nhiệm.
• Dễ sinh phản kháng, chống đối hoặc ngấm ngầm giấu cha mẹ mọi chuyện.
Việc “lùi một bước” ở đây không phải là bỏ mặc con, mà là chuyển vai trò: Từ người điều khiển → sang người định hướng. Từ người giám sát → sang người đồng hành. Từ “người ra lệnh” → thành người bạn có thể lắng nghe và thấu hiểu.
Cha mẹ có thể nói:
“Ba/mẹ tin con sẽ tự đưa ra được quyết định, và nếu con cần, ba mẹ ở đây để hỗ trợ.”
Đó chính là lời khẳng định: con đã đủ lớn, đủ giá trị, và đủ năng lực để làm chủ chính mình.
Hiểu con ở tuổi trưởng thành – cần trái tim lắng nghe, chứ không phải ánh mắt xét đoán
Tuổi trưởng thành là thời điểm con có thể vấp ngã, thất tình, chọn sai đường, hoang mang giữa nhiều lựa chọn. Con sẽ có lúc không ổn, dễ cáu gắt, hay thu mình trong thế giới riêng. Thay vì vội vàng đánh giá, cha mẹ cần học cách lắng nghe mà không ngắt lời, thấu hiểu mà không phán xét.
Một câu hỏi nhẹ nhàng như:
“Con cần ba mẹ giúp điều gì lúc này?”
hay
“Ba mẹ không chắc hiểu rõ điều con đang trải qua, nhưng ba mẹ sẵn sàng lắng nghe”
=> Có thể mở ra một cuộc trò chuyện đầy tin tưởng mà không bị áp lực.
Dạy con cách sống – thay vì chỉ dạy con cách thành công
Nhiều cha mẹ đặt nặng mục tiêu thành công cho con: điểm số, bằng cấp, nghề nghiệp ổn định. Nhưng thành công mà thiếu hiểu biết về cảm xúc, thiếu kỹ năng ứng xử, thiếu khả năng làm chủ chính mình – thì chỉ là một chiếc vỏ rỗng.
Tuổi trưởng thành là thời điểm lý tưởng để cha mẹ:
• Khuyến khích con hiểu chính mình: qua trải nghiệm, viết nhật ký, làm bài trắc nghiệm tính cách, hoặc thử nhiều lĩnh vực.
• Trao cho con kỹ năng sống quan trọng: quản lý thời gian, tài chính cá nhân, xây dựng mối quan hệ, vượt qua áp lực.
• Dạy con biết thất bại cũng là một phần của hành trình: Và quan trọng hơn, cha mẹ vẫn luôn ở đó, yêu thương và không từ bỏ con dù con có sai sót.
Lùi một bước, để con bước xa hơn – nghệ thuật yêu con bằng sự trưởng thành của chính cha mẹ
Trưởng thành của con đòi hỏi sự trưởng thành từ chính cha mẹ. Khi cha mẹ biết chấp nhận sự khác biệt, tôn trọng lựa chọn và tin vào khả năng con, thì đó là lúc con có đủ niềm tin để bước ra thế giới rộng lớn, tự tin và mạnh mẽ.
Hãy tin rằng:
Con bạn có thể chưa biết cách đi, nhưng với sự lùi lại đầy yêu thương của bạn, con sẽ học được cách đứng lên, bước đi và bay xa – theo cách riêng của chính mình.
Cha mẹ không cần đi trước mở đường, và không nên đi sau áp lực. Mà hãy đi cạnh con, trong vai trò một người bạn, một người thầy và một mái nhà bình yên để con có thể quay về khi cần.
=> Lùi một bước – không phải là mất con, mà là trao cho con cơ hội để thực sự là chính mình.